Romana Vrede (Paramaribo, 24 oktober 1972) is een Nederlands actrice en theatermaakster. Ze is de eerste lesbische zwarte vrouw die is genomineerd voor een Theo d'or voor haar hoofdrol in RACE, geregisseerd door Eric de Vroedt in de categorie 'meest indrukwekkende vrouwelijke dragende rol.' (wiki) De Theo d'or won zij in september 2017 (lees meer).
Beeld: Hollandse Hoogte / Anneke Janssen
In 2016 maakte Vrede de voorstelling Who's afraid of Charlie Stevens over haar eigen zwakbegaafde en ernstig autistische zoon. In het AD vertelt ze dat zowel zij en Charlie altijd en overal opvallen omdat ze anders zijn. 'We zijn geen van beiden standaard. We maken allebei deel uit van een minderheid. Soms geeft dat anders zijn - ik ben ook nog lesbisch geworden! - me een eenzaam gevoel. Ik zal het nooit meemaken met een stel mensen aan een tafel te zitten met wie ik compleet samenval.' Maar klagen doet ze niet. Met een kamerbrede glimlach: 'Waarom zou ik? Ik ben uniek!'
Naast de voorstelling Who's afraid of Charlie Stevens speelde ze onder meer in de voorstellingen Melanie Klein en Penelope. Vrede had ook rollen in films en series als Suzanne en de mannen, Oom Henk, Afblijven, TBS, Moordvrouw en De eetclub. (wiki)
In 2017 was Vrede de meest invloedrijke vrouw van Nederland in de categorie cultuur in de Opzij Top 100 van het feministische maandblad Opzij.
In 2018 was Romana de eerste Zomergast van dat seizoen. 'Haar avond ging over magie en betovering, autisme, de hunkering naar contact en kunst die niet voor niets komt.'
In 2019 maakte Vrede de documentaire Dit is de Leven in samenwerking met De Wereld Draait Door/ BNNVARA. Met deze documentaire wil ze laten zien dat haar zoon de moeite waard is, maar dat je daar wel je best voor moet doen. Meer info vind je hier.
In januari 2020 presenteerde Romana Vrede True Colors, een feestelijk evenement waar het COC de Bob Angelo Penning uitreikt aan een persoon of organisatie die zich in het bijzonder heeft ingezet voor de emancipatie van LHBTI's. (Hier lees je meer.)
Vrede heeft dus al veel bereikt in haar carrière, maar in een interview met Trouw in 2017 vertelt ze dat ze nog heel graag een film of tv-serie wil maken waarin ze een zwarte president speelt, die man of vrouw is. “Of lesbisch, dat benoemen we niet”, zegt ze. “Een film waarin niet wordt gesproken over: waarom is dit personage zwart? Is het een man of een vrouw? Theater los van alle normen. Zoals ik het ook in de maatschappij zou willen," aldus Vrede.
In maart 2020 verscheen haar boek 'De nobele autist'.