Ze groeide op in een klein plaatsje aan de Schotse oostkust, maar ging op haar zeventiende Engels studeren in Oxford. Ze ontdekte dat ze lesbisch was en ontwikkelde een grote passie voor schrijven. Geïnspireerd door misdaadromans van vrouwelijke auteurs, besloot ze zelf een detective te schrijven. Dat werd Report for Murder met de lesbische journalist en amateurdetective Lindsay Gordon, over wie Val een serie van acht boeken schreef.

Inmiddels is Val McDermid een populaire misdaadauteur; haar Tony-Hill-boeken zijn onder de titel Wire in the Blood op tv te zien geweest. In McDermids boeken verschijnen nog af en toe lesbische personages; zoals de zaak van twee bevriende lesbo’s in Wildgroei en de nieuwe lesbische hoofdpersoon (Charlie Flint) in Blinde obsessie.