Homoseksualiteit op het snijvlak van literatuur en wetenschap.

Mary Kemperink, emeritus hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde (Rijksuniversiteit Groningen), laat in het deze week verschenen boek Anders dan de anderen zien hoe er in West-Europa vanaf de negentiende eeuw een beeld ontstond van homoseksualiteit als een bijzondere identiteit: homoseksuele mannen en vrouwen waren 'anders' dan 'gewone' mensen. Met dit beeld waren allerlei stereotypen en vooroordelen gemoeid, waarvan vele doorwerken tot op de dag van vandaag. Want waarom komt een balletdanser makkelijker uit de kast dan een voetballer?

In het denken over homoseksualiteit was een essentiële rol weggelegd voor literatuur. Artsen maakten gretig gebruik van romans en gedichten als bronnen van informatie. Hun handboeken vonden daarna een weg naar een breed publiek dat niet medisch geschoold was. Schrijvers gaven de medische inzichten over homoseksualiteit in hun oeuvre dan weer op hun eigen manier een plaats. Hun literaire werk vond vervolgens een sterk groeiende schare lezers. Voor de homoseksuelen onder hen was dat literaire werk een grote troost, zeker in de landen waar het 'anders-zijn' strafbaar was.

Anders dan de anderen volgt dit fascinerende proces van wederzijdse beïnvloeding, puttend uit medische publicaties en literatuur uit Duitsland, Frankrijk, Engeland en Nederland. Schrijvers als Honoré de Balzac, Oscar Wilde, Marcel Proust, Liane de Pougy, Thomas Mann, Alfred Grunewald, Louis Couperus, Amy Lowell, Jacob Israël de Haan, John Gray en Ali Cohen krijgen in dit boek een stem. Daardoor leidt deze openbarende ideeëngeschiedenis ook naar een schat aan bekende én onbekende queerromans, -gedichten en -verhalen.

Mary Kemperink: Anders dan de anderen. Uitgeverij Querido, ISBN 9789021487250

Lees ook: Anders dan de anderen - Zij aan Zij.