Het is eind mei als ik op een maandagochtend Grand Café 1e klas in Amsterdam binnenloop. Ik tref Vera Bergkamp helemaal achterin aan een tafeltje aan de rechterkant zoals ze dat een paar minuten daarvoor per sms heeft laten weten. Buiten voelt het aan als een warme zomerdag en langs het Centraal Station trekt de stroom toeristen met rolkoffers luchtig gekleed voorbij. Binnen is het rustig en aangenaam. Op de achtergrond klinkt het geluid van Elvis, de witte huiskaketoe die vanaf zijn vaste stek aan de linkerkant van de bar de bezoekers observeert. Met een net bestelde cappuccino in haar hand bladert Vera door de Zij aan Zij-editie waarin het artikel over de verkiezing voor de Empowerment Award staat en ze is oprecht trots dat ze met 22% van de stemmen de prijs in de wacht heeft gesleept. 'Zeker als ik zie wie mijn medestanders –dat klinkt beter dan tegenstanders- zijn geweest. Dat zijn niet de minste vrouwen en ik vind het heel eervol om te winnen. Een prijs als deze draagt ook bij aan de zichtbaarheid van de LBTI-vrouwen. Die zichtbaarheid is in de afgelopen jaren wel toegenomen maar het kan nog een heel stuk beter.'

Hoe kan het toch dat, ondanks dat die zichtbaarheid wel toeneemt, wij als groep nog steeds zover achterlopen op de homoseksuele mannen. Heb jij hier een verklaring voor? 'Ik denk dat vrouwen wat terughoudender zijn en wat bedachtzamer. Daar is op zichzelf niets mis mee, maar het leidt niet altijd tot zichtbaarheid. Dat vind ik erg jammer want jonge mensen hebben rolmodellen nodig. Het is zo ontzettend belangrijk dat je in boeken, in films, op school en om je heen ziet dat er meer is dan alleen heteroseksuele relaties. De LBTI-vrouwen zijn natuurlijk in de minderheid dus daar moeten we ook realistisch in zijn. Maar je moet je wel kunnen identificeren.'

Een bekende uitspraak die je vaker gedaan hebt is: Zodra je zichtbaar jezelf bent wordt alles beter. Deze stelling heb je ook gelanceerd bij het COC en D66 neemt het nu ook over. Op welke manier zorg jij ervoor dat je zichtbaar jezelf bent? 'Ik vind het geen verdienste om lesbisch, biseksueel of transgender te zijn. Dat is gewoon wie je bent, dat is je wezen. Maar de belangrijkste vraag is wat je ermee doet. Soms vind ik het ook wel lastig want het is ook maar een etiket en je bent zoveel meer dan dat. Ik ben vrouw, ik ben Amsterdamse, ik ben Kamerlid. Toch merk ik in interviews dat veel mensen het interessant vinden en het vaak ter sprake komt. Soms denk ik ook weleens is dat nu nodig? Maar als mijn bijdrage andere mensen helpt meer zichtbaar zichzelf te zijn dan is dat mooi. Voor mij is dat de motivatie geweest om destijds in het bestuur te komen van het COC.' 

(…)

Denk je dat, wanneer andere mensen inzien dat homoseksualiteit onderdeel van onze maatschappij is, het makkelijker is voor jongeren om uit de kast te komen? 'Iedereen heeft recht op zijn eigen coming out. Je kunt omstandigheden creëren waardoor het wat makkelijker wordt maar je moet je eigen proces door. Hoe dat verloopt, hangt af van je ouders, je vrienden en van jezelf. Als ik naar mijn eigen coming out kijk was ik in dat proces heel erg bezig met wie ben ik en wat wil ik nu? Ben ik echt anders en hoe kan dat? Je gaat een fase van onzekerheid door. Op een gegeven moment wilde ik andere vrouwen leren kennen en toen was het heel fijn dat het COC er was om uit te gaan. Toen ik eenmaal wist wie ik was, werd het makkelijker. Het was een gevoel van vrijheid en het zorgde voor opluchting. Mijn ouders leefden met mij mee maar dachten er ook over na of ik het lastiger zou krijgen. Ze zaten met vragen of ik wel geaccepteerd zou worden en hoe het later zou gaan met kinderen krijgen. Die waren bang voor de weg naar volwassenheid en alle obstakels en dat snap ik.'

De laatste maanden komen er steeds meer berichten in de media van geweld tegen homoseksuelen. Maak jij je daar zorgen over? ''Ja ik maak mij daar zeker zorgen over. Alleen al het feit dat je vanwege je geaardheid in elkaar wordt geslagen is afschuwelijk. Ik denk dat veel heteroseksuelen zich het überhaupt niet kunnen voorstellen dat je erover nadenkt of je elkaar wel of geen zoen moet geven bij een afscheid op het station. Of dat je besluit om elkaars hand los te laten omdat er verderop een groepje jongens staat. Die vanzelfsprekendheid die heteroseksuelen vaak wel hebben is voor veel LHBTI-ers anders. We hebben een aantal vreselijke incidenten gezien in Amsterdam, maar ook in Groningen en laatst nog in Arnhem. Ik vind dat vreselijk en zorgwekkend. Wat ik wel goed vind is dat we naar aanleiding van die mishandelde mannen in Arnhem met elkaar een grens hebben getrokken en in actie zijn gekomen. Ik vond de actie van Barbara Barend (#alle mannenhandinhand) fantastisch! Het kwam puur uit haar hart en wij hebben als politiek die actie verder kunnen oppakken. Ik ben er trots op dat Alexander Pechtold samen met Wouter Koolmees tijdens de wandeling naar de formatietafel hand in hand liep. Alexander belde mij die ochtend met de vraag wat ik ervan zou vinden als hij dat zou doen. (Lachend) Over sommige dingen moet je lang nadenken maar hierbij riep ik meteen dat ik het een super idee vond!

In 2012 vroeg diezelfde Alexander Pechtold om je verkiesbaar te stellen voor D66 en zo maakte je de overstap van het COC naar de Tweede Kamer en belandde je juist aan de kant waar de wetten ingediend worden. Dat heb je in de afgelopen jaren ook met succes gedaan. Waar komt die gedrevenheid vandaan? 'Ik wil effecten en resultaten zien om de wereld wat mooier en wat beter te maken. Ik ben niet de politiek ingegaan om alleen maar mijn mening te verkondigen. Daarom is D66 ook mijn partij. Er wordt veel gepraat over gelijke rechten maar in bijna alle initiatiefwetten op LHBTI-gebied heeft D66 een voortrekkersrol in gespeeld.

(…)

Afgelopen kabinetsperiode ben je uitgeroepen tot het meest effectieve kamerlid, je hebt de Gay Icon Award in 2011 gewonnen en nu de Zij aan Zij Empowerment Award. Wat doet dat met jou als je prijzen wint, is dat erkenning voor je werk? 'Ik vind het heel eervol en ontzettend leuk! Het geeft je vleugels. Ik ben de Tweede Kamer ingegaan om dingen te bereiken. Dan is het heel mooi als je uitgeroepen wordt tot meest effectieve lid. Ik heb mijn persoonlijke doelstellingen en het is mooi om te zien als dingen ook echt lukken. Het is echt niet altijd zo dat je de media haalt met je resultaten. Soms bereik je de media sneller door dingen te roepen. Uiteindelijk vind ik het belangrijk dat mensen denken: Vera Bergkamp heeft dingen voor ons bereikt. Het is daarom heel fijn om door middel van deze award een blijk van waardering te krijgen.

Vera Bergkamp kreeg vrijdag 4 augustus 2017 de Empowerment Award uitgereikt door COC voorzitter Tanja Ineke tijdens het jubileumfeest van Zij aan Zij in de Tolhuistuin in Amsterdam.

Lees hier het hele Zij aan Zij - interview met Vera Bergkamp.