Wilde rozen – door Damesschrijfbrigade Dorcas, is een klassieker in de lesbische literatuurgeschiedenis en meer dan dat: er wordt ook een tijdsbeeld geschetst van de positie van de vrouw èn van politieke gebeurtenissen in Nederland. Dat klinkt als taaie kost, maar dat is het zeker niet. Het is zelfs een zeer onderhoudend boek.

Het verhaal volgt vijf vrouwen over een periode van ruim honderd jaar. Al deze vrouwen hebben hun coming out op hun eigen manier, met hun eigen twijfels en angsten, maar ook met het gevoel eindelijk zichzelf te begrijpen. Ze zijn zeer verschillend qua karakter, maar wat ze gemeen hebben is dat ze tot dezelfde familie behoren. Dit tot groot ongenoegen van sommige familieleden. De eerste vrouw is Jet die in 1890 wordt geboren als dochter van een fabrieksdirecteur in Groningen. Standsverschillen bepalen het gehele sociale leven in die tijd. Daarnaast is de positie van de vrouw ondergeschikt aan de man. Toch besluit zij medicijnen te gaan studeren wat in die tijd ongebruikelijk was voor een vrouw. De overeenkomst met Aletta Jacobs (voorvechtster van vrouwenrechten en het vrouwenkiesrecht) is zeer duidelijk. Jet wordt huisarts en zet zich in voor de arbeiders. Uiteindelijk vindt zij de liefde van haar leven en hoewel er schande van wordt gesproken, kan niemand haar veel maken omdat zij status heeft als huisarts. Ziehier een vroege voorvechtster van de lesbische liefde.

Jet heeft een nogal traditionele zus die niks wil weten van haar lesbische gevoelens. Zij krijgt echter een zeer eigenwijze dochter met ook nog eens een voorkeur voor vrouwen. Dit kind, Minna, vindt steun bij tante Jet als zij worstelt met haar gevoelens. Minna wordt steeds zelfverzekerder en heeft een sterk rechtvaardigheidsgevoel waar ze voor uitkomt. Ook als dat ten koste gaat van zichzelf en ze daardoor moet breken met haar geliefde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog besluit zij het de Duitsers aardig lastig te maken. Alleen die kerels die altijd maar de baas moeten spelen, zitten haar dwars. Dat is de reden dat zij na de Tweede Wereldoorlog met een vrouwenbrigade vertrekt naar een oorlog elders. Als zij terugkomt, gaat zij in Amsterdam wonen waar ze haar leven volledig inricht zoals zij dat wil.

De broer van Minna heeft inmiddels een dochter gekregen. Doortje is de volgende in de rij, maar is stil en onzeker en vindt alles wel best. Zij vindt uiteindelijk haar plek als verpleegster. In een omgeving waar veel jonge vrouwen zijn en waar gefluisterd wordt over lesbische liefdes -het zijn de suffe jaren vijftig- is het natuurlijk een omgeving waar je makkelijk een 'soortgenoot' tegen het lijf kan lopen. De overeenkomst met de zoete zustersromannetjes uit die tijd is niet toevallig, alleen valt deze zuster niet voor die knappe dokter.

Doortje wordt tante van een tweeling waarvan Annelies de meest opstandige is en Joke de rustige. Annelies zit vol idealen en ideeën om vrouwengroepen en -gemeenschappen op te richten of samen een huis te kraken. Haar tweelingzus vindt het aanvankelijk niets, maar heeft uiteindelijk genoeg van mannen en doet mee met de acties. Dat er in die tijd veel protestbewegingen waren (het is inmiddels de jaren zestig) en dat er een wantrouwige overheid was die de vrouwen in de gaten hield omdat ze mogelijk staatsgevaarlijk waren (het was de tijd van aanslagen door de RAF), maakt het verhaal extra spannend. En als Annelies een vrouw ontmoet die van het CDA is, wordt er flink tegen deze partij aangeschopt.

Annelies en Joke blijken meer op elkaar te lijken dan ze hadden gedacht en besluiten na alle gedoe met kraakpanden, de overheid, politiek en heel veel vrouwen om een plek te zoeken waar ze samen kunnen wonen.

Een must-have voor je boekenplank

Wilde rozen is goed leesbaar zelfs als je weinig afweet van het feminisme en geschiedenis. De personages zijn echt en de liefdesscenes zijn heel fijn om te lezen. Er komen wat veel lesbische vrouwen in één familie voor, maar dat is niet storend en zelfs leuk. Af en toe is er een stijlbreuk, maar gaandeweg het boek worden die minder en verloopt het verhaal steeds vlotter. Dit boek wordt zeer terecht een lesbische klassieker genoemd en het is dan ook een aanrader. Goed dat er een heruitgave is verschenen!

*

Eva van der Linden schrijft graag over zaken die haar raken. 'En dan ben ik bij Zij aan Zij aan het juiste adres. Het biedt tegenwicht aan een overdaad van heteroseksualiteit en hetero-agressiviteit in onze maatschappij. We hebben nog veel werk te verzetten om onze plek te veroveren en te behouden en dan heb ik het ook over de literatuur, de wetenschap, sport, mode, alles wat met ons leven te maken heeft. We moeten zichtbaar zijn.'

WIN! We mogen een exemplaar van dit fijne boek verloten onder onze members!

Wil jij Wilde Rozen toevoegen aan je collectie? Stuur een mailtje naar members@zijaanzij.nl! Vermeld daarbij je klantnummer en/of postcode en wie weet ben jij straks de gelukkige winnaar!

Edit: de winnaar is bekend! Wilma, veel leesplezier!

 Uitgeverij kleine Uil: Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig verschenen er enkele romans op de markt die direct een cultstatus verwierven: Wilde rozen, Minna zet door, Doortje vindt het geluk, Op eigen wiekenen Gevaarlijke vrouwen. De boeken waren geschreven door een collectief dat opereerde onder de illustere naam Damesschrijfbrigade Dorcas. Onder de titel Wilde rozen zijn alle avonturen van de vier generaties vrouwen nu terug te vinden in één band, in de nieuwe spelling. De Damesschrijfbrigade DORCAS bestond uit Marianne Gossije, Margriet ter Steege, Marlite Halbertsma en Hanneke Dantuma.

> Lees hier meer en bestel het boek!