Sinds Porto UNESCO werelderfgoed is, komen steeds meer toeristen op de Portugese havenstad af. Toch oogt zelfs het drukke centrum nog mooi rauw en ongepolijst. Verrassend: om vrouwen kun je niet heen. Markante persoonlijkheden springen eruit, binnen en buiten de prille roze scene. Van een lesbische prostituee tot een filmende kaasboerin. Zij aan Zij geeft bijzondere doetips voor de nauwste straatjes.
Het is negen uur in de ochtend en ik sta op de begraafplaats Prado do Repouso bij de rustplaats van een vrouw. Als je me ergens gek mee maakt dan zijn het verhalen. Tuurlijk, Porto’s beroemde stalen brug over de rivier Douro moet ik ook gaan zien. Dat fenomenale panorama van de oude wijk Ribeira op de ene oever en de stad Gaia op de andere. Maar dat kan wel even wachten. De avond ervoor had ik via via kennisgemaakt met Joana Alves (27), een voormalige wandelgids in de stad, en uitstekend bekend met de LHBT-scene. Ze vertelde honderduit. 'Het homohuwelijk is sinds 2010 erkend in Portugal en kunstmatige inseminatie voor alleenstaande vrouwen en vrouwenstellen is net door het parlement.' Om grinnikend te vervolgen: 'Ik herinner me exact de datum. Nota bene 13 mei, de dag van Onze Lieve Vrouwe van Fátima!' Heiligenverering is voor vele Portugezen nog belangrijk. 'Weet je dat er ook een lesbienne met cultstatus bestaat?' 'Huh?' 'Ja, het is een oud maar springlevend verhaal. Over Henriqueta Emília da Conceição, een prostituee die anderhalve eeuw geleden in Porto leefde en werkte. Ze haatte mannen. Haar geliefde was een vrouw. Toen die stierf, was ze zo waanzinnig verdrietig, dat ze het hoofd van het lijk hakte, bij wijze van aandenken. Ze kwam voor de rechter, maar werd nooit veroordeeld. Men beschouwde haar macabere actie als een crime passionnel. Henriqueta was rijk en liet een mooi graf voor haar lief maken. Dat graf kun je gaan bezoeken. Je zult merken dat je niet de enige bent. Nog altijd komen prostituees uit de buurt haar verse bloemen brengen.' Joana had gelijk. Als ik na wat zoeken bij graf nummer 177/33 sta, valt de verse roos in de hand van een heiligenbeeld direct op. Er staan ook bloemenvaasjes op het graf, een brandend kaarsje walmt. Een graf uit 1868! Ik ben ontroerd.
Grootse miniparade
Betekent dit bijzondere verhaal dat Portugal het walhalla voor roze vrouwen is? 'Nee', zei Joana beslist, 'dat niet. Zelf vind ik Porto heel relaxed en homovriendelijk, maar mijn vriendin Mónica is het niet helemaal met me eens. Ze heeft hier iets naars meegemaakt, maar ik wil dat niet generaliseren. (…..)'
Lees het hele artikel hier!