Op maandag 25 november organiseert IDFA voor het zevende jaar op rij de Queer Day, met bijzondere persoonlijke verhalen uit de LGBTQI+-gemeenschap van over de hele wereld. Tussen de laatste twee films is het publiek welkom bij de Queer Drinks in de foyer van Eye. Lees meer op de website van IDFA. Karin van de Wiel bekeek alvast drie films:
Quebramar
Een groep vriendinnen uit het Braziliaanse São Paulo ontvlucht de stad om op een afgelegen strand het nieuwe jaar in te luiden. De rust en sereniteit die de documentaire uitstraalt in vorm en sfeer, contracteert met de onderwerpen die de groep vriendinnen bespreken. Wat betekent het om lesbisch te zijn in een land waarin homofobie onderdeel uitmaakt van de cultuur? Hoe ga je om met diepgeworteld racisme? Hoe vindt je je plek binnen de samenleving?
De vrouwen in de film zijn zowel onderwerp van de film als de filmcrew. Het verklaart direct de vertrouwdheid en intimiteit die te ervaren is in Quebramar.
In de harde wereld weten zij een veilige omgeving te creëren waarbij iedereen zichzelf kan zijn. De verbondenheid met elkaar is groot. Als op een onschuldige oudejaarsavond het vuurwerk bij een van hen het trauma oprakelt van gas dat door de militaire politie werd gebruikt tegen de jonge studenten die deel hadden uitgemaakt van de Occupy-beweging op Braziliaanse middelbare scholen, zorgen ze onvoorwaardelijk voor elkaar. Deze liefdevol gemaakte korte documentaire weet precies in het hart te raken.
Meer info over Quebramar, tijden en tickets op de website van IDFA.
Fabulous
Dans alsof het je laatste dag van je leven is. Dat is de belangrijkste levensles van Lasseindra Ninja aan de deelnemers van haar masterclass 'vogue fem'. Ze is streng en direct, maar tegelijkertijd ook beschermend en liefdevol voor haar jonge leerlingen.
Xavier heeft jaren geleden zijn geboortegrond Frans-Guyana verlaten, en keert terug als Lasseindra Ninja om er een masterclass te geven en een ball te organiseren. Een belangrijk en spannend moment, want het land staat niet bekend als een tolerante en veilige omgeving voor gay, trans en queer personen. De verhalen van de dansers spreken boekdelen: ze worden gepest en zijn verstoten. Een blik naar de verkeerde persoon en je loopt het risico vermoord te worden.
Lasseindra Ninja ziet het weggaan uit zijn land – zo ver als mogelijk – als een noodzaak om jezelf te ontdekken, je vrij te vechten en je eigen identiteit te ontwikkelen. In het geval van Xavier is dit absoluut gelukt. Lasseindra Ninja wordt ook wel de moeder van de voguingscene in Parijs genoemd. Op beelden van een ball waaraan ze deelneemt, zien we het publiek helemaal los gaan als ze een 'dip' (het pièce de résistance van de vogue moves) maakt.
Even een zeer korte geschiedenisles voor degene die onbekend zijn met deze dansstijl: voguing is een gestileerde dansvorm die populair werd in de jaren tachtig. Rondom voguing is in New York de ballroomscene met hun extravangante balls ontstaan. Deze balls werden georganiseerd door Afro-Amerikaanse LGBT's uit de armere wijken, zodat zij binnen een eigen, veilige community zichzelf konden zijn en konden ontsnappen aan de harde buitenwereld. Het grote publiek maakte kennis met de balls en voguing door onder andere de documentaire Paris is Burning (te zien op Netflix; absoluut een aanrader!) en superster Madonna.
Op Frans-Guyana legt Lasseindra Ninja in een grote, ietwat vervallen zaal geduldig - maar ook streng - aan het publiek uit wat er van ze verwacht wordt. De deelnemende jongeren aan het ball zijn gespannen en wat bang. Maar ze overwinnen hun angsten en – mooi in beeld gebracht door regisseur Audrey Jean-Baptiste – tonen vol trots hun net geleerde vogue-moves. Net zoals Lasseindra Ninja, zien we dat haar studenten zelfliefde, trots en vertrouwen in vogue dans vinden.
Meer info over Fabulous, tijden en tickets op de website van IDFA.
XY Chelsea
Op het moment dat president Obama aankondigt dat de Amerikaanse transgender, army intelligence analyst en klokkenluider Chelsea Manning wordt vrijgelaten, begint de documentaire XY Chelsea. De titel van de film is overgenomen van haar Twitter-account: @xychelsea.
Het is 2017 en Manning (1987) heeft zeven van haar 35-jarige gevangenisstraf uitgezeten. De Amerikaanse activist en voormalige soldaat van het Amerikaanse leger is door de krijgsraad veroordeeld voor onder andere het lekken van bijna 750.000 gevoelige, militaire en diplomatieke documenten via WikiLeaks.
Idealistisch en strijdvaardig stort Manning zich na haar vrijlating in het publieke debat. Met interviews, optredens en fotoshoots probeert ze het beeld wat mensen de afgelopen jaren tijdens haar gevangenschap vormde, weer in eigen hand te nemen. Ze besluit zelfs om zich in de strijd voor een plek in de Senaat te mengen. Haar bedoelingen zullen oprecht zijn, maar haar acties komen overhaast en boos over. De film weet de sympathie te wekken voor deze intelligente, charismatische maar ook verwarde en beschadigde vrouw.
Documentairemaker Tim Travers Hawkins lijkt ongelimiteerd toegang te hebben tot het leven van Manning en de kring van mensen om haar heen. In een interview vertelt Manning vastberaden dat het lekken van de documenten volledig los staat van haar transitie. Hawkins heeft in zijn film deze scheiding ook toegepast: de documentaire heeft als focus het persoonlijke leven en worstelingen van Manning.
XY Chelsea geeft een integer beeld van het leven van Manning na haar gevangenisstraf ('het voelt als ik een tijdmachine heb gezeten') en als transgender vrouw. Zeker interessant en belangrijk om te zien, maar het zorgt ook voor een incompleet beeld van het complexe leven en de beweegredenen van Manning. Het frustreert dat regisseur Hawkins niet dieper in gaat op psychologische factoren, motivaties en ook amper historische en politieke context biedt. XY Chelsea ligt een intrigerend tipje van de sluier op, maar laat vooral het gevoel achter dat het op een kwart van het verhaal is blijven steken.
Meer info over XY Manning, tijden en tickets op de website van IDFA.
*
Blijf op de hoogte!