Last minute cadeautjes-stress? Geen nood! Er is altijd wel een geschikt boek te vinden voor onder de boom! In deze drukke tijden, hierbij enkele last minute cadeautips.

Dit jaar was het jaar van de persoonlijke verhalen, die kwamen in verschillende vormen en maten. Met: een lijvige biografie over schrijver en activist Susan Sontag, een turbulente liefdesgeschiedenis is Doodsmak, voormalige politieagent Ellie Lust vertelt over haar dienstjaren en Fleur Pierets beschrijft haar periode van rouw na de dood van haar vrouw Julian.

Doodsmak - Anna Levander

Kut met fucking peren. Dat is hoe Maartje zich voelt als ze na een relatie van tien jaar plotsklaps wordt verlaten door haar vriendin Robin. Het stel is op vakantie op een warm Zuid-Europees schiereiland als politierechercheur Robin zich (voor Maartje dan) onverwachts en van het ene moment op het andere moment in de armen stort van de ambitieuze politicus Cassandra.

Het is onmogelijk om deze ontwikkelingen in de thriller Doodsmak los te zien van de persoonlijke geschiedenis van auteur Anna Levander. Voorheen was dit het pseudoniem van echtpaar Dominque van der Heyde en Annet de Jong, die samen de Morten-triologie schreven. Na de scheiding schreef De Jong alleen verder en bracht ze dit boek uit.

Het nieuws van de scheiding in 2017 van Van der Heyde en De Jong werd breed uitgemeten in de media. 'Ex doet boekje open over NOS coryfee Dominique van der Heyde', kopte roddelblad Story in 2018 als De Jong de thriller Doodsmak uitbrengt. 'Afgelopen zomer werd parlementair verslaggeefster Dominique van der Heyde zélf landelijk nieuws toen Story onthulde dat haar huwelijk met journaliste Annet de Jong was gestrand. Die laatste doet nu een spraakmakend boekje open over de breuk.' 

Vanuit verschillende perspectieven wordt in Doodsmak het verhaal verteld: Maartje vanuit de derde persoon, en Robin en Cassandra vanuit de eerste. In een interview laat De Jong weten dat ze al voor de scheiding aan het boek was begonnen maar dat ze tijdens het schrijven werd ingehaald door de werkelijk. 'We gingen uit elkaar'. Het inzetten van de verschillende perspectieven werkt wat verwarrend met de kennis dat fictie werkelijkheid werd in het leven van de auteur.

In de aparte hoofdstukken die de vijf fasen van liefdesrouw beschrijven, horen we onmiskenbaar de stem van De Jong, of (zoals in de tweede epiloog van het boek duidelijk wordt) de woorden van Maartje. Iedereen die wel eens het hart op dramatische wijze gebroken heeft gehad, zal hierin herkenning vinden. 

De tekst op de achterkant van het boek noemt Doodsmak een 'zinderende relatiethriller', maar een 'tumulteuze break-up roman' zou een betere beschrijving zijn geweest. Het thriller-aspect in Doodsmak komt te gezocht over. De belofte die in de proloog wordt gedaan, wordt niet ingelost. De afronding in de epilogen willen ook niet overtuigen en komen over als een noodgreep.

Jammer, want zonder deze onderdelen is Doodsmak een onderhoudende roman over liefdesverdriet en rouw. Een verhaal waarin met vaart, tragiek en humor geschetst wordt hoe levens ingrijpend veranderen na een pijnlijke beëindiging van een liefdesrelatie.

Lees hier meer over het boek.

Sontag – Benjamin Moser

Deze biografie over de Amerikaans schrijver, filosoof en activist Susan Sontag beslaat 642 pagina's, dus de korte samenvatting hieronder doet geen recht aan haar turbulente leven. Maar hier toch een korte beschrijving voor degene die haar niet kennen.

Susan Sontag werd in 1933 geboren in New York als Susan Lee Rosenblatt. Op haar 16de verliet de intelligente Susan het huis om te studeren aan de universiteit in Berkeley. Daar ontmoette ze Harriet Sohmers, die haar geliefde werd. Harriet was vijf jaar ouder dan Susan, en hun verhouding zou -met tussenpozen - bijna tien jaar duren. Sontag benoemde die tijd als de periode waarin ze 'herboren' werd. Toch nam ze zich voor om biseksueel te worden.

Ze verhuisde naar Chicago om daar te studeren, en kreeg een baan als onderzoeksassistent bij professor Philip Rieff, met wie ze een week later trouwde. Samen kregen ze een zoon, maar het huwelijk hield geen stand.

In 1989 - het jaar waarin Sontag het boek AIDS and Its Metaphors uitbracht - ontmoette ze haar geliefde, de bekende fotograaf Annie Leibovitz. Met haar bracht ze de laatste tien jaar van haar leven door, tot ze op 28 december in 2004 overleed aan leukemie.

Wereldberoemd werd ze met haar essays Notes on Camp (1964), On Photography (1977) en het boek Illness as Metaphor (1978). Sontag schreef over onder andere oorlog, fotografie, cultuur, media, AIDS en mensenrechten. Ze wordt omschreven als 'een van de meest invloedrijke critici van haar generatie'.

Deze lijvige biografie van Benjamin Moser (zoals gezegd 642 pagina's) bevat veel gedetailleerde beschrijvingen van het leven van Sontag. Op sommige plekken net iets te veel herhaling, en Moser heeft soms de neiging net iets te veel psychologie van de koude grond toe te passen, maar het boek geeft een fascinerend beeld van haar complexe leven, én een veranderend Amerika en wereld.

Haar ambivalente houding ten op zichtte van haar seksualiteit wordt beschreven, de vrouwen en mannen met wie ze een relatie heeft gehad, haar weerstand tegen het etiketje 'lesbisch', en haar plek in het publieke debat over homoseksualiteit. Moser beschrijft ook zonder schroom haar vlijmscherpe persoonlijkheid en haar ronduit onaardige, vileine, dominante trekken.

Het is een overtuigende biografie over het leven van een fascinerende en uitgesproken persoonlijkheid. Het biedt absoluut de inspiratie om na het dichtslaan van de laatste pagina van dit boek, haar essays te (her)lezen en haar gedachtegoed verder te onderzoeken.

Lees hier meer over het boek.

Lees ook: Susan Sontag, een blik op haar bijzondere leven, biografie en essays. Zij aan Zij - oktober 2019

Julian – Fleur Pierets

In haar boek Julian schrijft Fleur Pierets over de dood van haar vrouw Julian. Dit 'rouwboek' leest als een persoonlijk dagboek, waarin Pierets haar gedachten, situaties en voorvallen beschrijft. Het rauwe verdriet, de leegte en strijd van de openhartige Pierets overspoelt je vanaf de eerste bladzijde van dit boek. 

Zonder om de zaken heen te draaien, valt Pierets op de eerste pagina direct met de deur in huis: 'Mijn vrouw stief op 22 januari 2018. Toen ze doodging nam ze al het licht mee.' Het stel zouden in alle 22 landen trouwen waar je als twee vrouwen zou mogen trouwen. Na hun vierde huwelijk in Parijs, kreeg Julian de diagnose dat ze agressieve hersentumoren had. Zes weken later stierf ze. 

Het boek geeft inzicht in de dagelijkse worsteling van Pierets om dit grote en alomvattende verlies te verwerken. Als je hen beide niet persoonlijk hebt gekend, voel je je soms een voyeur door de vele details, situaties en personen die ze noemt.

Deze fragmenten zijn te summier en fragmentarisch om dit boek boven een particulier rouwverhaal uit te doen stijgen. De geschiedenis van deze personen maakt nieuwsgierig en verdient meer ruimte en context; tegelijkertijd zou dit ervoor zorgen dat het voor een groter publiek troost en herkenning kan bieden.

'Ik hoor dat het rouwproces in het tweede jaar erger wordt en ik kan me niet voorstellen dat iets qua 'ergheid' mijn verdriet van het afgelopen jaar kan overtreffen', laat Piertes ons tegen het einde van het boek weten. Na overspoeld te zijn met het immense verdriet van Pierets en de gedetailleerde beschrijving van de laatste levensdagen van Julian, gun je Pierets alleen maar toe dat dit degene die dit haar heeft verteld ongelijk krijgt.

Lees hier meer over het boek.

Mijn jaren bij de politie – Ellie Lust

In haar boek kijkt Ellie Lust terug naar haar tijd dat ze bij de politie werkte, maar we krijgen ook een inkijkje in haar jeugd. En over haar coming-out: 'Als je beseft dat je meisjes eigenlijk leuker vindt dan jongens, komt er een moment dat je dat voor de eerste keer moet uitspreken'.

Ellie vertelt over haar beginjaren bij de politie in Amsterdam West, over hoe ze bij het mannenbastion van de motorpolitie terecht kwam, en ze deelt de voor haar meest ingrijpende momenten uit haar carrière.

Het is inspirerend om te lezen hoe ze betrokken was bij het ontstaan van Roze in Blauw en over de betekenis van het meedoen met een boot tijdens de Gay Pride. 'Er is intern veel verzet en weerstand tegen Roze in Blauw geweest. Moeten we zo nodig in uniform op een boot tijdens de Pride? … Juist die zichtbare aanwezigheid is ongekend belangrijk voor zoveel mensen.'

Na meer dan dertig jaar bij de politie te hebben gewerkt, werd het dienstverband van Lust – tegen haar zin in - beëindigd. Dit is groots uitgemeten in de pers geweest: ze moest kiezen tussen 'media-carrière' of haar baan bij de politie. In haar persoonlijke verhalen gaat Lust hier niet diep op in.

Dit integere boek is voor haar niet een manier om 'haar gelijk' te krijgen: het is een liefdesverklaring en een afscheid van haar baan bij de politie. Maar 'in mijn hart ben ik nog steeds politievrouw. En dat zal ik altijd blijven. Ik ben Ellie van de politie'.

Lees hier meer over het boek.

Meer boeken?

Kijk in de Encyclopedie voor oude en nieuwe klassiekers, en lees over nieuwe publicaties in de Boekenrubriek!

*

Blijf op de hoogte!