De Congregatie voor de Geloofsleer van het Vaticaan publiceerde afgelopen week een 'Responsum ad dubium' (antwoord op een twijfel). De vraag of de kerk relaties van lesbische en homoseksuele paren kan zegenen wordt daarin met Nee beantwoord en op twee pagina's gemotiveerd. Naar aanleiding van dit standpunt lieten veel mensen zich 'ontdopen'.

Het Responsum ad dubium van het Vaticaan vind je hier.

De zegeningen worden in de praktijk in sommige landen juist wel gegeven. Ook hadden eerdere uitingen van de paus de hoop gewekt dat de kerk in haar opvatting over (homo-)seksualiteit aan het veranderen is.

Zo heeft paus Franciscus in mei 2019 in een interview met de Mexicaanse zender Televista bevestigd dat homoseksuelen het recht op gezinsleven hebben, en dat hij voorstander zou zijn van een vorm van civiel partnerschap. Deze delen van het interview werden door de televisiezender niet uitgezonden, maar zijn wel opgenomen in de documentaire 'Francesco' (2020) over paus Franciscus, die in oktober voor het eerst op het filmfestival van Rome vertoond werd en toen vanwege deze uitspraken stof deed opwaaien. [Lees hier meer]

Het Vaticaan verklaarde in een reactie dat de twee zinnen uit hun context waren gehaald: het zou gaan om het recht van homoseksuele kinderen, zodat zij niet uit het gezin verstoten worden en de paus reageerde op het openstellen van het huwelijk in Argentinië met zijn pleidooi voor een civiel verbond – liever geen huwelijk dus.

In de motivatie van het 'nee' blijft de opsteller ervan, kardinaal Luis Ladaria, vasthouden aan het dogma dat seksualiteit altijd zondig is, als het niet in een kerkelijk gesloten huwelijk tussen man en vrouw plaatsvindt, met voortplanting als motivatie. Weliswaar houdt God nooit op zijn kinderen te zegenen, zo valt te  lezen, ook als deze homoseksuele neigingen hebben, maar kan God en dus de kerk niet de zonde zegenen, helaas. Het geheel doet, in woordkeuze en paternalisme, erg aan de jaren 50 van de vorige eeuw denken: homoseksuele neigingen, homoseksuele tendens, tact, oprechte bereidwilligheid, aanwezigheid van positieve elementen...

Scherpe kritiek op het Responsum komt van de bisschop van Antwerpen, Bony, die in een interview op de Belgische radio zei: 'Beschaamd is te zwak gezegd, ik ben boos. Dit soort stukken, het haalt nog niet het intellectuele niveau van de derde middelbaar. Het simplicisme van de redeneringen stuit tegen de borst.' Ook geeft hij aan dat je Rome kunt relativeren, maar de kerk van Jezus Christus niet. 'Leiders komen en gaan, en departementen en zeker medewerkers op die departementen komen en gaan, dat zijn de fluctuaties van de geschiedenis.' [Luister het interview hier]

Het is een opmerkelijk scherpe kritiek op het Vaticaan, en de Belgische katholieke kerk lijkt in zijn geheel de verordening naast zich neer te willen leggen.

Ook bij de oosterburen roert zich protest, al zijn hier ook conservatieve bisschoppen te vinden die het Responsum begroeten. Volgens de Süddeutsche Zeitung was het juist de discussie over het inzegenen van lesbische en homoseksuele paren in Duitsland die tot een stellingname van het Vaticaan heeft geleidt.

De voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie Georg Bätzing ziet het Responsium als een poging de discussie de kop in te drukken, en geeft tegelijkertijd aan dat dat niet zal gaan lukken. Meer dan 2000 theologen, priesters, geestelijke verzorgers en andere medewerkers hebben al een oproep tegen de verordening ondertekent. In Keulen hing de St. Agnes kerk in reactie dezelfde dag een enrome regenboogvlag op [foto's zie je hier], spontaan geleend van een jongerencentrum, andere kerken en katholieke organisaties volgden.

In Nederland bleef het ondertussen opmerkelijk stil, alsof de kerk hoopte dat de Tweede Kamerverkiezingen alle aandacht zouden afleiden. Donderdag publiceerden de Nederlandse bisschoppen op de website van de katholieke kerk een verklaring die slechts een korte samenvatting is van het besluit, samen met de aankondiging van een Nederlandse vertaling. 'Men moet iedere vorm van onrechtmatige discriminatie vermijden', wordt uit het responsium geciteerd. Helaas is de conclusie van het responsium juist dat het niet zegenen van homostellen onder rechtmatige discriminatie valt...

De documentaire 'Francesco' is vanaf 28 maart te zien op Discovery+.  

Negeer het Vaticaanse 'nee'

Omdat het Vaticaanse verbod op zegening van gelijkgeslachtelijke relaties wereldwijd tot veel protesten leidt, zeker ook uit katholieke hoek, heeft de koepelorganisatie van de christelijke LHBTI-beweging laten weten dat het Werkverband van Katholieke Homo-Pastores een open brief aan bisschoppen en andere collega-pastores schreef om hen op te roepen dit 'nee' naast zich neer te leggen. De brief lees je hier.

Update 5 april, Koepelorganisatie van de Christelijke LHBTI-beweging:

Paus zegent LHBTI

De Vaticaanse verklaring dat niet-heteroseksuele relaties niet gezegend mogen worden, zette het WKHP (Werkverband Katholieke Homo Pastores) aan tot verzet en weigering. Zij blijven bereid deze relaties wel te zegenen!

In hun religieuze verbeelding zien zij als in een visioen Paus Franciscus de zegen 'Urbi et Orbi' geven over een volgestroomd Sint Pietersplein met duizenden LHBT-ers en hun sympathisanten. Hier wordt waar wat sinds eeuwen her in de Rooms-katholieke traditie gezongen wordt: 'Ubi caritas et amor, Deus ibi est', waar vriendschap is en liefde, daar is God.

De cartoon is gemaakt door één van de leden van het WKHP.

*

Blijf op de hoogte!