Expositie: Buitengewone geschiedenis. Transgender in Nederland
'Ik heb geleefd op wat mijn hart mij vertelde. Gevochten om mezelf te zijn. Eigenlijk moet ik dat nog steeds.' Dit vertelde Aaïcha Bergamin (1932-2014). Omdat ze leefde als de vrouw die ze van binnen was, werd ze lastig gevallen, verstoten, gearresteerd en gedwongen opgenomen. Maar ze bleef staan voor wie ze was, reisde de wereld over en vocht voor toegang tot medische zorg en het woord 'vrouw' in haar paspoort. Ze keek als oude vrouw tevreden terug op haar leven. 'Toch ben ik blij dat alles zo gelopen is. Als ik als meisje was geboren, dan was ik waarschijnlijk een huisvrouw geworden met een boel kinderen. Bah, zo saai.'
Het verhaal van Aaïcha is één van de velen in de expositie Buitengewone geschiedenis. Transgender in Nederland, een tijdelijke tentoonstelling gemaakt door historicus Alex Bakker en IHLIA (Internationale erfgoedorganisatie op het gebied van lhbti-personen). Deze expositie is te zien in het Vrijheidsmuseum in Groesbeek van 6 november t/m 31 december 2021.
De tentoonstelling vertelt het verhaal van de lange weg van uitstoting en vooroordelen naar emancipatie en erkenning. Zeventig jaar geschiedenis van trans personen in Nederland komt samen in een visueel rijke expositie met levensgrote portretfoto's, filminterviews en unieke objecten. Persoonlijke verhalen tonen de moed die mensen hebben (gehad) om zichzelf te zijn, dwars tegen maatschappelijke beelden en verwachtingen in.
Het Vrijheidsmuseum is zeer verheugd met de nieuwe tijdelijke expositie. Sinds het museum in 2019 haar naam veranderde van Bevrijdingsmuseum naar Vrijheidsmuseum, toont ze naast zelfgeproduceerde tentoonstellingen over onderwerpen gerelateerd aan de Tweede Wereldoorlog ook producties van anderen over vrijheid door de jaren heen en vandaag de dag. ''Buitengewone Geschiedenis' past natuurlijk perfect in onze nieuwe brede programmering' vertelt conservator Rense Havinga, 'want wat is er nu fundamenteler dan de vrijheid om jezelf te kunnen zijn?'
Meer info: www.vrijheidsmuseum.nl
Opera: Worden wie je werkelijk bent
Bewerking van Verdi's bekende operaklassieker La Traviata waarin we de innerlijke zoektocht en strijd tegen vooroordelen volgen van trans vrouw Orlando/Violetta. Regisseur Dorike van Genderen nam het waargebeurde verhaal van trans vrouw Lili Elbe (1882 - 1931) als inspiratie voor haar concept. Deze pocketversie van 90 minuten bevat alle aria's uit de oorspronkelijk opera, maar wordt uitgevoerd zonder koor en met een ensemble van acht musici. In de mini-docu hieronder vertellen regisseur Dorike van Genderen en dirigent Alistair Digges alles over dit bijzondere concept:
Net als in Giuseppe Verdi's oorspronkelijke opera uit 1853 staat een vrouw centraal die door haar omgeving niet wordt geaccepteerd, die verstoten wordt. In Verdi's tijd was Violetta een prostituee. In deze versie is Violetta een trans vrouw - een vrouw gevangen in een mannenlichaam.
Hoe kun je dan toch jezelf zijn? Hoe word je wie je werkelijk bent?
Lili Elbe als inspiratie
In deze productie is zij een trans vrouw – geïnspireerd op het waargebeurde verhaal van Lili Elbe (geboren als Einar Wegener), een van de eerste mannen die in de jaren '30 geslachtsveranderende operaties onderging. Waar Violetta in Verdi's tijd door schaamte en vooroordelen omgeven was omdat zij een 'courtisane' was, valt Violetta in deze productie ten prooi aan hetzelfde gevoel van schaamte en maatschappelijke afwijzing omdat ze zich gevangen voelt in een verkeerd lichaam. Beide Violetta's zoeken bevrijding, de vrijheid om zichzelf te kunnen zijn en vinden die verlossing uiteindelijk.
Het verhaal, meer info en tickets vind je op reisopera.nl
Tournee: 5 november - 9 december 2021
Wist je dat…
De film The Danish Girl ook gebaseerd is op het leven van Lili Elbe? Hier lees je meer!
*
Blijf op de hoogte!