Van 20 november tot 18 december is het FIFA wereldkampioenschap voetbal 2022. Met 29 speeldagen het kortste wereldkampioenschap in 44 jaar. Het WK is een vierjaarlijks toernooi tussen de nationale mannenteams van bij de FIFA aangesloten landen. Dit jaar in Qatar. Al geruime tijd staat Qatar in de schijnwerpers en is er wereldwijd kritiek op de keuze voor het land. Het is er niet alleen erg warm, maar de corruptie bij de toewijzing en de grote aantallen doden bij de bouw van de voetbalstadions zijn uitgebreid aan bod gekomen. Daarnaast staat Qatar ook niet bepaald bekend als een homovriendelijk land, in tegendeel. Volgens wetten aldaar worden mannen die seks hebben met mannen 1 tot 3 jaar in de gevangenis gezet. De realiteit is dat relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht bestraft worden met een minimum van zeven jaar gevangenis (volgens HRW) en soms zelfs levenslange opsluiting (volgens ILGA) of de doodstraf tot gevolg hebben; 'In theorie kan zelfs de doodstraf worden opgelegd. LHBTI personen krijgen in Qatar te maken met arrestaties, gevangenzetting, deportatie en lijfstraffen. Zo werd een homoseksuele man veroordeeld tot 90 zweepslagen en zes maanden gevangenisstraf. Een 18-jarige homoseksuele jongen die make up droeg, werd twee maanden gevangengezet,' aldus COC Nederland.

Foto: kovop58 / Shutterstock

Reiswaarschuwing voor Qatar

LSVD, de Duitse belangenvereniging voor LHBTI+'ers wil dat de Duitse regering een reiswaarschuwing geeft voor Qatar. Dit verzoek komt na uitspraken van Khalid Salman, voormalig Qatars voetballer en WK-ambassadeur. In een documentaire noemt hij homoseksualiteit 'geestelijke schade'.

Dat WK-ambassadeur Khalid Salman uitspraken doet waarin hij onder andere homoseksualiteit als geestelijke schade ziet, is voor het LSVD geen verrassing. De LSVD, een organisatie vergelijkbaar met het Nederlandse COC, vindt het wel verontrustend: 'Het onthult de fundamentele homofobe houding van het regime in Qatar. Als het organisatiecomité van het WK mensen die queer zijn wil verwelkomen en een ambassadeur van het WK maakt zulke verontrustende opmerkingen, dan bewijst dat de dreiging van het regime tegenover queers.'

Stel de mensenrechten van LHBTI personen en andere groepen aan de orde in Qatar.

Die oproep aan de regering doet het COC in een brief aan minister-president Rutte en drie andere ministers: 'Je kunt niet voor Nederland naar dit WK in Qatar gaan zonder een punt te maken van de mensenrechtensituatie,' aldus COC-voorzitter Astrid Oosenbrug. 'Die móet verbeteren. Voor, tijdens en na het WK. Voor LHBTI bewoners én bezoekers.'

De regering maakte onlangs bekend dat in elk geval minister Helder (Sport) naar Qatar afreist voor het WK. Later in het toernooi gaan mogelijk ook minister Hoekstra (Buitenlandse Zaken), minister-president Rutte en koning Willem-Alexander naar Qatar. Het COC rekent er op dat alle regeringsvertegenwoordigers de mensenrechtensituatie aan de orde stellen, bij voorkeur samen met vertegenwoordigers van andere landen. 

'Extreem vijandige omgeving'

Volgens mensenrechtenorganisaties is Qatar een 'extreem vijandige omgeving' voor LHBTI personen. Er is vrijwel niemand openlijk LHBTI, want verstoting door familie en vrienden, discriminatie, geweld en verplichte 'LHBTI-genezing' zijn vaak het gevolg.

Voor LHBTI-bezoekers aan het WK zijn er weinig veiligheidsgaranties. Onlangs werd bekend dat Qatar een geheime richtlijn zou hebben die bepaalt dat LHBTI personen tijdens het WK met rust moeten worden gelaten. Tegelijkertijd hebben de autoriteiten regelmatig gezegd dat bezoekers zich aan hun regels moeten houden, waaronder dus ook de strafwetgeving over homoseksuele handelingen.

Op de website van COC Nederland lees je meer over de brief: Het COC wil dat de regering aandringt op een einde aan strafbaarheid en pleit voor veiligheid en mensenrechten voor inwoners en bezoekers van Qatar, ongeacht hun seksuele gerichtheid, genderidentiteit, genderexpressie en geslachtskenmerken.

Hoe veilig is het eigenlijk overal voor LHBTIQ+'ers?

In Nederland zou je het misschien bijna vergeten, maar in (minstens) 67 landen homoseksualiteit in één of andere vorm strafbaar. Wereldwijd zijn LHBTIQ+'ers slachtoffer van schending van mensenrechten. Het kan gaan om subtiele discriminatie tot aan marteling en gevangenschap. In sommige landen kun je zelfs de doodstraf krijgen.

De ILGA heeft een wereldkaart waarop staat hoe het in 2019 ervoor stond met de vrijheid en het bestraffen van sekshandelingen tussen mensen van hetzelfde geslacht. Op de website van Human Rights Watch lees je meer over de verschillende landen en wat er precies strafbaar is.

Lijst 'veilige' landen in Nederland biedt geen LHBTIQ+ informatie

Dat Nederland hiervoor nog meer kan doen voor de LHBTIQ+-gemeenschap, blijkt wel uit de lijst van veilige landen opgesteld door de Nederlandse overheid. De lijst van veilige landen van herkomst baseert onze overheid op dat er over het algemeen geen sprake is van:

• vervolging vanwege bijvoorbeeld ras of geloof;
• foltering;
• onmenselijke behandeling.

Vervolging op basis van homoseksualiteit wordt door de Rijksoverheid echter niet standaard meegenomen bij het bepalen van veilige landen van herkomst. Dit zie je bijvoorbeeld als je kijkt naar het reisadvies voor Brunei Darussalam. Terwijl het daar alles behalve veilig is om openlijk homoseksueel te zijn: In Brunei Darussalam staat op homoseksualiteit een gevangenisstraf van 10 jaar.

Je moet dus als LHBTIQ+'er zelf checken of voor jou het land wel voldoende veilig is op bijvoorbeeld de wereldkaard van de ILGA. Het zou mooi zijn als er in het reisadvies van de overheid ook wordt beschreven wat de situatie is voor LHBTIQ+-personen in het betreffende land. Dan kun je op basis daarvan een afweging maken of je naar dit land wil reizen. Op dit moment is er door de Nederlandse overheid wel een specifiek extra reisadvies bijgezet bij Qatar vanwege het WK. Daarin is wel aandacht voor LHBTIQ+-personen.

Geen WK in Café De Regenboog

Bij vestigingen van Café De Regenboog in Eindhoven, Nijmegen en Rotterdam kun je vanwege de omstandigheden in Qatar niet kijken naar deze editie van het WK voetbal. Wellicht gaan ze er extra veel The Village People en Anita Meijer draaien. Hoewel ze de omzet goed kunnen gebruiken, vinden ze het belangrijker om een statement te maken. 'Hoe kunnen wij deze editie van het WK supporten als onze 'doelgroep' in het organiserende land wordt gestraft en berecht om hun geaardheid?' [bron]

*