Wat antidiscriminatie betreft, moeten we zeker toegeven dat er in dit land al veel ten goede is veranderd. Vooral op het gebied van diversiteit zijn we erg vooruitstrevend in vergelijking met onze buurlanden en worden we hier en daar zelfs beschouwd als een schoolvoorbeeld. En als we kijken naar de ontwikkeling op het gebied van gelijke rechten in de afgelopen decennia, zien we dat we ook hier zeer verheugende mijlpalen hebben bereikt, die moeten worden erkend.

Toch moeten we zelfs in 2023 helaas nog steeds rekening houden met het feit dat we nog ver verwijderd zijn van volledige gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Dit komt vooral tot uiting in de zogenaamde loonkloof tussen mannen en vrouwen, d.w.z. de ongelijke betaling voor werkprestaties. Dit is natuurlijk niet alleen regressief, maar ook zeer oneerlijk. Voor een deel is dit zelfs in strijd met de wet.

Aangezien we niet allemaal een fortuin hebben verdiend of een grote jackpot hebben gewonnen bij aanbieders zoals casino777.nl, rijst de vraag hoe we onszelf financieel beter kunnen positioneren en financieel veilig kunnen stellen. In welke bedrijfstakken kunnen we dezelfde salarissen verwachten als onze mannelijke collega's? En wat kunnen we nog meer doen om eerlijk betaald te worden? We willen deze vragen hier tot op de bodem uitzoeken.

Nederland in Europese vergelijking

De afgelopen jaren heeft de kwestie van gelijke rechten op het werk veel aandacht gekregen in de politiek en de media. En niet alleen op nationaal niveau, want in veel andere landen is de tijd gekomen om het probleem eindelijk aan te pakken. In Nederland is de situatie op dit moment zo dat zowel overheidsinstellingen als ministeries betrokken zijn bij de implementatie van een modern, gendergevoelig antidiscriminatiebeleid.

Er is uitgebreide informatie over doorlopend diversiteitsmanagement en veel organisaties dragen bij aan een goede oplossing. Dit engagement heeft het ook mogelijk gemaakt om de eerste vooruitgang te boeken, die we waarschijnlijk vooral te danken hebben aan een zeer hoog percentage vrouwen in hoge politieke functies, die ook zelf pleiten voor aanpassingen. De huidige statistieken laten zien dat het jaar 2022 is afgesloten met een score voor gendergelijkheid van 77,3 procent.

Dit is het hoogste resultaat dat ooit in Nederland is behaald en ligt 8,7 procent boven het gemiddelde van alle EU-lidstaten. In principe klinkt dit goed, maar natuurlijk mag niemand op zijn lauweren rusten. Hoe motiverend het ook is om hier een duidelijke opwaartse trend te zien, de waarheid is dat we nog een heel eind verwijderd zijn van volledige gelijkheid. We zijn niet Luxemburg, het enige land dat een lichtend voorbeeld geeft.

Ook al is het aan de ene kant frustrerend dat anderen zoiets voor de hand liggends al met succes hebben geïmplementeerd, terwijl wij op veel plaatsen nog vastzitten, moedigt Luxemburg ons ook aan om hetzelfde te kunnen bereiken. Tot die tijd moeten we blijven opkomen voor onze rechten en niet opgeven als het gaat om sociale druk op werkgevers. Een groot deel van de vrouwen werkt immers nog steeds deeltijds om tegelijkertijd voor het gezin te zorgen en is dus op zich financieel veel slechter af.

Er is hier geen sprake van financiële onafhankelijkheid, ook al behoren we tot de landen met de hoogste lonen in Europa en hebben we een laag werkloosheidspercentage. Aan de andere kant hebben we een hoog belastingtarief, dat varieert tussen 37 en 50 procent, afhankelijk van het netto-inkomen. De facto blijft er dus veel minder over dan wenselijk zou zijn. Dat is tenminste het geval voor de meeste werkneemsters.

Beroepen met (ongeveer) hetzelfde salaris

Als je je echter vanaf het begin op bepaalde banen richt, kun je deze ongelijkheid tot op zekere hoogte vermijden. Er zijn tenminste bepaalde sectoren en beroepen waarin de lonen nu (bijna) gelijk zijn getrokken en dus ook lucratief lijken voor vrouwen. Dit omvat in de eerste plaats de hele overheidsdienst.

Het is natuurlijk niet verwonderlijk dat juist op dit gebied het lobbyen zichtbare resultaten heeft opgeleverd en dat verbeteringen direct zijn doorgevoerd. Naast activiteiten in het bestuursapparaat omvat de openbare dienst ook de schooldienst en werkgelegenheid aan staatsuniversiteiten.

Ook de politie is hier gevestigd en is daarom mogelijk een zeer aantrekkelijke optie. Vrouwelijke advocaten verdienen ook ongeveer hetzelfde, dus een carrière als advocaat, notaris of rechter zou een goede keuze zijn. Hetzelfde geldt voor verpleging en hulpdiensten – ook hier zijn er nauwelijks verschillen in salaris.

In de privésector is de situatie echter heel anders. Hier is het verschil tussen de salarissen van gelijk gekwalificeerde mannen en vrouwen nog steeds opvallend: vrouwen verdienen ongeveer 13,5 procent minder dan hun mannelijke collega's, hoewel dit niet kan worden toegeschreven aan verschillende kwalificaties.

Dit is echter precies waar het probleem ligt – bedrijven beslissen nog steeds niet op basis van pure harde feiten van de sollicitanten. Omdat mannen zichzelf meestal beter kunnen verkopen of met meer zelfvertrouwen een hoger jaarsalaris kunnen eisen, profiteren ze van economische voordelen.

Andere opties voor goede verdiensten

Natuurlijk wil of kan niet iedereen in deze sectoren werken. Wat kun je dan nog meer doen om beter betaald te worden? Ten eerste hangt het heel erg af van de bedrijfstak die je kiest. Er zijn een aantal sectoren die in principe zeer hoge lonen betalen en ook veelbelovend zijn. Dit betekent dat er binnenkort een duidelijke behoefte zal zijn aan meer vrouwelijke werknemers in deze sectoren en dat ze ook bereid zullen zijn om wat dieper in de buidel te tasten.

Hieronder vallen banen in de biochemie, milieu-, auto- en procestechniek, lucht- en ruimtevaart, bouw, chemische en elektrische industrie en de energiesector. Vrouwelijke specialisten en piloten kunnen ook blijven rekenen op een zeer goed salaris. Een andere optie is om je bij het zoeken naar een baan te richten op de grote centra van Amsterdam, Maastricht, Rotterdam en Den Haag en op internationale bedrijven.

Hier is het idee van gendergelijkheid al lang beter doorgedrongen dan in kleine, door de eigenaar geleide bedrijven op het platteland. Er heerst een andere cultuur. Jonge start-ups en bedrijven in de creatieve sector met een open mentaliteit staan er ook om bekend dat ze bewust afstand nemen van patriarchale denkpatronen en daardoor automatisch een gelijk uurloon voor beide seksen invoeren.

*