Over het risico van het kopen van een huis met een schenking van een schoonouder. 'Dankzij mijn gulle schoonmoeder kan ik geen nieuw huis kopen…'.

In december 2012 zijn ze in Amsterdam komen wonen, Sacha en Leonoor. Ze waren twintigers, smoorverliefd, net getrouwd, op zoek naar een huis. De huizenprijzen waren op dat moment niet zo hoog en met veel passen en meten zouden ze net een eigen plekje kunnen kopen.

Toen kwam die lieve verrassing: de moeder van Sacha wilde haar dochter een groot bedrag schenken voor de aankoop van de woning. Sacha ontving maar liefst € 100.000,-- euro, belastingvrij! Ze konden het geluk niet op, nu was die droomwoning ook haalbaar, toch die tuin en die mooie keuken.

Bij de schenking had Sacha's moeder laten vastleggen dat de schenking echt voor Sacha was bestemd. Bij een eventuele echtscheiding zou Sacha die schenking zelf mogen houden. Logisch, vond ook Leonoor, het was toch al geweldig dat ze nu samen zo fijn konden wonen. Bovendien die scheiding, ach die komt er vast toch niet.

Nu zitten ze tegenover mij, ze gaan uit elkaar, Sacha kwam tijdens Oud & Nieuw een oude jeugdliefde tegen, de vonk sprong over en de relatie van Sacha en Leonoor is nu verleden tijd. Ze willen graag weten wat ze allemaal moeten regelen. Het huis zal worden verkocht, het is gelukkig al meer waard geworden, en ze zullen dan allebei een nieuw huis kopen. Door de waardestijging van het huidige huis moet dat net lukken.

We zetten de cijfers op een rijtje: de woning is gekocht voor € 300.00,--, er is nog voor € 50.000,-- uit gegeven aan overdrachtsbelasting en nieuwe meubels. Er zit nu nog een hypotheek op van € 250.000,--. De woning is op dit moment € 450.000,-- waard.

Sacha en Leonoor hebben het volgende rekensommetje gemaakt: de woning wordt verkocht voor € 450.000,--, de hypotheek van € 250.000,-- wordt afgelost. Sacha krijgt de schenking van haar moeder van € 100.000,-- terug en dan blijft er nog € 100.000,-- over die ze samen 50/50 verdelen. Een goede start voor twee nieuwe woningen. Leonoor heeft dan nog € 50.000,-- voor een nieuwe start. Met haar inkomen is dat net genoeg voor een klein appartementje.

Beleggingsleer

Helaas ligt het toch even anders. Voor de vorderingen tussen echtgenoten geldt sindsdien 2012 de beleggingsleer. Er moet dus worden uitgerekend wat de geschonken € 100.000,-- waard is geworden door de waardestijging van de woning. Je komt dan afgerond op een bedrag van € 150.000,--. Het rekensommetje valt nu net even anders uit: er blijft € 50.000,-- over om samen te verdelen.

Leonoor houdt dus maar € 25.000,-- over. Het kleine appartementje wat ze op het oog had is niet meer haalbaar. Voor een huurwoning komt ze voorlopig niet in aanmerking. Misschien kan ze bij haar vader terecht, die heeft nog een kamer over.

Sacha heeft een startbedrag van € 175.000,-- en nu haar nieuwe liefde ook nog een leuk bedrag kan bijdragen aan een nieuw stulpje, ligt dat hippe appartement in het centrum ineens binnen handbereik.

Hoe voorkom je nu dit soort onvoorziene problemen?

Als je niet allebei in gelijke mate uit je spaargeld of dankzij een schenking kun mee betalen aan een nieuwe woning, blijft er een zekere ongelijkheid als je uit elkaar gaat. Maar het effect dat optrad bij Leonoor en Sacha kun je wel voorkomen. In je huwelijkse voorwaarden kun je laten vastleggen dat je de beleggingsleer niet wilt toepassen. Je hebt dan de keuze om de schenking vast te zetten op € 100.000,-- of om deze nog wel te corrigeren voor bijvoorbeeld de inflatie. Op die manier weet je allebei waar je aan toe bent. Wie wel de beleggingsleer wil volgen kan de schade ook enigszins beperken door afspraken te maken over een gespreide betaling na het verbreken van je relatie. Ook voor samenlevers is het belangrijk om hier goede afspraken over te maken, zij kunnen tegen hetzelfde probleem aan lopen.

Neem voor je een huis koopt rustig de tijd om je hierover door de notaris te laten voorlichten, dat geeft een hoop inzicht en rust.

 *

Hélène Faasen put voor deze fictieve verhalen uit meer dan 25 jaar juridische praktijkervaring. Zij heeft zich gespecialiseerd in allround coaching en training in het kader van meerouderschap en alle andere vormen van roze- of regenbooggezinnen.

Zij is bereikbaar via het platform van www.Perheita.nl: Perheita (Fins voor 'door de familie lopend') biedt coaching voor wensouders, ouders en donoren.