'Queer' is van alle tijden is en – als je goed kijkt – overal zichtbaar in kunst en cultuur. Mensen die niet passen in het standaardplaatje van man en vrouw verdienen het om als evenwaardig te worden gezien in onze maatschappij én horen in de collecties van archieven en musea. In een tijd waar traditionele waarden als wapen gebruikt worden tegen de vrijheid om te zijn wie je bent, benadrukt de Queer Geschiedenismaand de culturele rijkdom van de diverse lhbtiq+-gemeenschap.
In maart organiseert IHLIA LGBTI Heritage in samenwerking met zo'n 80 culturele instellingen voor de vijfde keer de Queer Geschiedenismaand. Gedurende een maand tonen 40 culturele instellingen, waaronder het Groninger Museum, Verzetsmuseum, Drents Museum, het Utrechts Archief en Dordrechts Museum, objecten met lhbtiq+-thematiek uit hun collectie. Daarnaast zijn er filmvertoningen, lezingen en bijeenkomsten, waarin queerleven door de geschiedenis heen centraal staat. Het hele programma vind je hier.
40 queerobjecten
IHLIA is het grootste archief op het gebied van lhbtiq+ in Europa, maar de verhalen en geschiedenis van lhbtiq+-personen zijn niet alleen in dit archief te vinden. Door heel Nederland bewaren erfgoedinstellingen tal van objecten met deze thematiek. Sommige stukken zijn te zien in vaste tentoonstellingen, meer nog ligt verborgen in depots: van werken van queerkunstenaars en -schrijvers tot archiefstukken over lhbtiq+-levens wereldwijd.
Speciaal voor Queer Geschiedenismaand zijn tientallen musea en archieven in hun collecties gedoken om dit materiaal in de schijnwerpers te zetten. Ter ere van deze jubileumeditie presenteert IHLIA de vernieuwde website www.queergeschiedenismaand.nl, waarop 40 queer-gerelateerde objecten uit 40 verschillende museale en archiefcollecties door heel Nederland te vinden zijn. De objecten zijn deze maand ook fysiek te bewonderen in de deelnemende musea.
Zo bekijk je in het Literatuurmuseum het originele manuscript van Het Jongensuur. Het boek van Andreas Burnier verscheen in 1969 en het boek was die tijd ver vooruit. Toneelschuur Producties maakte onlangs de voorstelling Jongensuren, een ode aan Burnier – lees ons interview hier.
In het Eye Filmmuseum zie je het Affiche Lesbische Films van Cinemien: in 1974 werd Feministisch Filmkollektief Cinemien in Amsterdam opgericht, een pionier in de strijd voor gendergelijkheid in de filmwereld en samenleving. Het collectief groeide uit tot een internationaal toonaangevende distributeur van feministische films. De affiche uit 1980 met het opschrift 'Lesbische Films van Cinemien' diende als promotie voor een aantal films die Cinemien op dat moment uitbracht, zoals Born in flames, Madchen in uniform, Afskedet, Anna und Edith, Oh zomaar en Maidens. Hier lees je meer over Cinemien en het programma op 12 maart.
In het Van Goghmuseum zie je een werk van Rosa Bonheur. Zij brak in veel opzichten met de conventies van haar tijd. Ze had kort haar, droeg vaak broeken en trouwde nooit. Ze deelde haar leven met vrouwen. Dit schilderij toont de omgeving van Bonheurs kasteel, waar ze dertig jaar woonde met haar vriendin Nathalie Micas. Na Micas' overlijden leefde ze er samen met de Amerikaanse kunstenaar Anna Klumpke. Bonheur heeft zich nooit uitgelaten over haar geaardheid, dat deden toen maar weinig mensen. Door de manier waarop ze haar leven vormgaf, is ze desondanks uitgegroeid tot een inspirerend voorbeeld voor de queer gemeenschap. Lees meer: Gezicht op La Mare aux Fées
Elk jaar tijdens Queer Geschiedenismaand wordt de collectie verder uitgebreid, waardoor als het ware een virtueel queer museum ontstaat. 
'Queererfgoed verdient het om gezien te worden. Door deze bijzondere objecten virtueel samen te brengen, laten we zien hoeveel queergeschiedenis er in Nederlandse musea en archieven te vinden is. Het zichtbaar maken van diversiteit in gender, sekse en seksualiteit is niet alleen de verantwoordelijkheid van de queergemeenschap, maar ook die van alle instellingen die de culturele rijkdom van onze maatschappij laten zien.' - Koen Hilberdink, bestuursvoorzitter IHLIA LGBTI Heritage
Expositie Buiten beeld? Queerobjecten uit vijf Nederlandse musea en archieven
Vijf musea uit verschillende delen van Nederland tonen bij IHLIA een object uit hun collectie, omlijst met materiaal uit de IHLIA-collectie om het van verdere historische context te voorzien. De tentoonstelling, die van 1 maart tot en met 15 juni te zien is op het IHLIA-plein op de 3e verdieping van OBA Oosterdok in Amsterdam, is gratis te bezoeken.
De expositie Buiten beeld? toont manuscripten van de Surinaamse auteur Edgar Cairo, afkomstig uit de collectie van het Literatuurmuseum, het Regionaal Archief Alkmaar licht een document over homovervolging uit de 18e eeuw uit, en het Centraal Museum leverde een zelfportret van trans activist en kunstenaar Dirkje Kuik aan. TextielMuseum Tilburg brengt een hedendaagse outfit in die refereert naar de ballroomscene en met het stuk van het Frans Hals Museum krijgt queerkunst en -cultuur in het Amsterdam van de jaren '30 kleur. Meer informatie over de expo vind je op de website van IHLIA.
*
Blijf op de hoogte: