Clarice Gargard en Hasna El Maroudi van feministisch journalistiek platform Lilith Magazine zijn het zat om alleen maar over ongelijkheid en onrecht in de samenleving te praten. Wellicht brengt erom láchen nieuwe inzichten, of op z'n minst opluchting. Daarom bedachten ze samen met een team, zoals regisseurs Giancarlo Sanchez, Fadua El Akchaoui en Michael Middelkoop, het satirisch sketchprogramma Seef spees, dat de Nederlandse samenleving op authentieke wijze spiegelt, persifleert en fileert. Met onder andere actrice en theatermaker Romana Vrede, Noraly Beyer en Soundos El Ahmadi.

Clarice Gargard is naast programmamaker ook journalist, schrijver en presentator. Ze zet zich sterk in voor onrechtvaardigheid en publiceert over antiracisme, antikapitalisme, feminisme en lhbt-zaken. Ook is ze vice-voorzitter van Black Pride NL. Met deze kennis werden wij benieuwd naar de manieren waarop Clarice onderwerpen als racisme, feminisme en lhbt-zaken belicht in het nieuwe programma Seef spees. Wij interviewden haar!

Kun je ons meer vertellen over de titel van het programma, 'Seef spees'?

De term 'safe space' wordt tegenwoordig veel gebruikt en verwijst naar een veilige ruimte waar je helemaal jezelf kunt zijn, zonder te worden geconfronteerd met 'de harde wereld.' Oorspronkelijk komt deze term uit de psychiatrie. Wij hebben de term 'safe space' vernederlandst naar 'Seef spees.'  In ons programma geven we namelijk alles een bepaalde twist, inclusief de titel. Deze serie is eigenlijk onze twist op de safe space.

Hoe zijn jij en Hasna op het idee gekomen om dit programma te gaan maken?

Hasna en ik hadden in 2020 een online programma gemaakt, samen met de VPRO en Pakhuis de Zwijger, over de Black Lives Matter beweging. Op dat moment werd er veel over dit onderwerp gediscussieerd. Naar aanleiding van de Black Lives Matter beweging wilden we het hebben over institutioneel racisme in Nederland. We kregen het gevoel dat het een soort 'welles-nietes' verhaal werd, en dat vonden we zonde. Institutioneel racisme bestaat gewoon en daar moeten we over kunnen praten. Het programma was vrij succesvol en we wilden graag het gesprek hierover blijven voeren, maar niet meer op dezelfde manier. Vaak als je dingen aankaart over onrecht of gelijkwaardigheid of verandering, dan gaat het over de mensen die het zelf meemaken. Deze mensen moeten een soort van bewijzen dat zij onrecht of ongelijkwaardigheid ervaren. Wij wilden het onderwerp een nieuwe impuls geven, er niet alleen maar over blijven praten. Op een gegeven moment zit je hoofd vol.

Ik begon me af te vragen: 'Hoe kunnen we dit onderwerp op een manier bespreken waardoor het voor ons ook leuk blijft?' En toen kwamen we op Seef spees, een satirisch programma waarin we het over ongelijkheid in de samenleving hebben, de samenleving bespiegelen en de culturele norm een beetje bespotten. Hierop willen we reflecteren via satire en zwarte humor, maar wel met inhoud. En zo is Seef spees ontstaan.

Wat maakt dit programma anders dan andere satirische sketchprogramma's die op tv te zien zijn?

Een programma zoals dit bestaat nog niet in Nederland omdat het een mix is van fictie en non-fictie én omdat het vanuit een perspectief is van een onderbelichte groep makers. Wij laten met dit programma een nieuwe generatie zien met diverse achtergronden en expertises. Nederlandse satire wordt over het algemeen vaak door dezelfde mensen gemaakt, in programma's waarin vaak dezelfde grappen worden gemaakt over andere groepen. Wij wilden dit anders doen.

Waarom brengt humor om dit soort zware onderwerpen volgens jullie nieuwe inzichten?

Soms kun je iets anders bereiken met humor wat je niet kunt bereiken met ernst. En soms ga je juist anders over dingen nadenken wanneer iemand je een spiegel voorhoudt. Humor kan een goeie manier zijn om misstand aan te kaarten. Eigenlijk is dat heel vaak zo geweest. De beste komieken die zwarte humor gebruiken hebben vaak een ondertoon van waarheid en realiteit, en daar doen ze dan juist nog een schep bovenop. En juist doordat het zo absurdistisch wordt gemaakt komt het extra hard binnen. Het schommelt dan tussen een lach, een beetje pijn, misschien zelfs wel een traan. Ik denk dat emoties heel goed zijn om bepaalde dingen bespreekbaar te maken. 

We willen niemand de les lezen of ergens van overtuigen. Seef spees is geen educatieprogramma. We maken dit programma omdat we ruimte willen innemen, omdat onze stemmen ertoe doen, omdat we denken dat we iets te vertellen hebben, op een volledige soort van bizarre, absurdistische, nieuwe manier. We willen dus helemaal niet mensen het gevoel geven dat ze hier 'iets mee moeten,' maar we hopen wel dat ons programma mensen aan het denken zet.

Hoe zit het met de representatie van LHBT+ personen in Seef spees?

Er is zeker representatie en participatie van LHBT+ personen, zowel door de mensen die het programma maken als de mensen die in beeld zijn. Soms wordt het ook meegenomen in het taalgebruik; wij gebruiken termen als cisgender en witte heteroman, hiermee vertrekken we vanuit een andere norm. En we hebben ook bijvoorbeeld in het programma stelletjes van hetzelfde geslacht. Helaas hebben we in dit seizoen niet zoveel LHBT+ thema's kunnen belichten als ik persoonlijk had gewild. De sketches die we hadden bedacht zijn helaas gesneuveld om verschillende redenen. We hopen daar in het tweede seizoen meer ruimte voor te hebben.

Samenwerking met het team

Het team van de makers had ik nooit eerder ontmoet en ik had ook nog nooit met ze samengewerkt. was een bijeengeraapt zooitje van allerlei regisseurs en schrijvers met verschillende expertises en meningen, maar dat was juist heel leuk. Je leert dan al gelijk dat het belangrijk is om met elkaar door één deur te kunnen, ook als je als mens heel anders in elkaar zit. Wat heel erg hielp was dat we ervanuit gingen dat wat de ander deed niet slecht bedoeld was. Zo hebben we met z'n allen een veilige ruimte gecreëerd waarin we fouten konden maken, maar ook om iets te maken waar iedereen zichzelf in terug kon zien. Dat was mooi en soms ook confronterend.

De acteurs kwamen later, toen we het programma al hadden bedacht en voorbereid. Sommige acteurs, zoals Romana Vrede, hebben al vaker geacteerd, maar we hebben in ons programma ook mensen met minder acteerervaring, zoals rappers, influencers, muzikanten als acteurs.

Wat kunnen we in de toekomst nog van jullie verwachten?

Als we meer geld krijgen voor het programma én het wordt goed bekeken en goed gerecenseerd, dan willen we zeker van de lange adem zijn. Of er nog veel meer seizoenen aankomen hangt dus niet van ons af, wij willen het heel graag. We willen namelijk nog veel meer thema's kunnen aankaarten in ons programma en ook zeker meer LHBT+ gerelateerde onderwerpen.

Heb je nog iets mee te geven aan onze lezers?

Kijk allemaal Seef spees, want het is echt leuk! Ik denk ook dat het programma iets met je doet en dat je er iets van opsteekt. We zijn nog aan het experimenteren en aan het uitzoeken wat wel werkt en wat niet. Ik vind het mooi dat dat kan. Dat niet altijd iets helemaal perfect hoeft te zijn en je niet altijd overal een antwoord op hoeft te hebben. Ons uitgangspunt is: wij hebben een missie, wij gaan dit doen en we hopen dat jullie ook mee willen op deze reis.

Seef spees is vanaf vandaag, maandag 28 maart, wekelijks om 21.25 uur te zien op VPRO, NPO 3.

Makers

Seef spees wordt gemaakt door een grote groep professionals en 'een zooitje ongeregeld', namelijk:

Creatie: Clarice Gargard en Hasna El Maroudi (Lilith Magazine)

Regisseurs: Giancarlo Sanchez, Fadua El Akchaoui en Michael Middelkoop

Schrijvers: Yucel Kopal, Zainab Goelaman en Sergej Groenhart

Cast: Noraly Beyer, Soundos El Ahmadi, Oscar Aerts, Romana Vrede, Poke, Sabri Saddik, Daniël Kolf, Nora Akachar, Ta Joela, Manoushka Zeegelaar Breeveld, Lauwtje, Dorothy Blokland, Samora Bergtop, Kendrick Etmon, Robbert Bleij, Joep Vermolen

#seefspees

*

Blijf op de hoogte!